HAKI’AK FAHI IHA MUNISIPIU MANATUTU

Mauloi Carceres nuudar komunidade ida ne’ebé mak hak’iak fahi iha Munisipiu Manatutu Postu administrativu Laklo suku Laklo.

Mauloi hateten” atu haki’ak fahi ne’e atu hadi’a ita nia moris no ita hatene katak ita nia vida husi kultura bainhira atu sau batar karik kaer fahi oan ida atu halo tuir no halo ita nia uma lulik. Depois ita haki’ak fahi haree ita nia oan nia eskola osan la iha karik, kaer ida rua atu ba fa’an”.

Nune’e mós nia salienta tan katak”atu haree ba ekonomia uma laran bainhira foos la iha kaer nia oan ba fa’an hodi sosa foos atu bele sustenta ekonomia uma laran ne’e mak ita haki’ak fahi, ita nia moris mak haki’ak fahi oan.

Aleinde ne’e mós atu haki’ak fahi bainhira ita hetan lia ruma kona mai ita kaer nia oan ida atu tau iha mesa be ita nia familia ma haan. Nun’e mós lia ne’e kona ita nia familia ruma ita ajuda sira mak kaer  nia oan ida hodi fó  ba ita nia famili tantu lia mate ka lia moris ka feto mane ka ita haki’ak k fahi ne’e.

Aleinde ne’e iha tempu bazar mak sei kaer nia oan ida ka rua atu ba fa’an iha merkadu, kada  tinan fa’an ida ka rua nia presu bazeia ba nia isin. Nune’e mós atu fó haan ne’e dadeer  dala ida, no loraik dala ida.

Nia dehan fahi  hirak ne’e atu fó haan tenke buka ninia hahan  mai te’in tiha mak fó, se bainhira fó matak de’it dala ruma balun haan no balun la haan tanba ne’e mak tenke te’in mak fó haan.

Aleinde  iha loron sábadu kaer nia oan no lori ba merkadu atu fa’an, fahi oan ida nia folin $US 1.50 dolar amerikanu.

Aleinde ne’e  Mauloi mós hatutan tan katak” sai uma ba merkadu tenke hulan de’it mak atu ba tanba iha kondisaun estrada ne’ebé mak la di’ak. Bainhira sai husi tuku haat madrugada to’o iha merkadu tuku 6;00 dadeer kuaze oras rua nia laran.

Liu husi haki’ak fahi mak bele sustenta ekonomia uma laran no selu nia ona nia eskola, husi fahi hirak ne’ebé mak nia haki’ak mak iha lia ruma nia bele uza no nune’e mós  iha tempu sau batar.