HAKI’AK BIBI IHA MUNISIPIU BAUCAU

Martinha Belo Nuudar komunidade ne’ebé mak hela iha Munisipiu Baucau, Martinha Belo nuudar komunidade ne’ebé mak haki’iak bibi iha munisispiu Baucau Postu Adminstrativu Laga Suku Tequinomata Aldeia Bulu bai.

Bibi ne’ebé mak nia haki’ak hamutuk 30,liu husi haki’ak animál hirak ne’e mak atu sustenta nia moris.

Tuir nia hateten” animál ne’ebé mak ha’u haki’ak mak bibi hamutuk tolunulu (30), tanba liu animal hirak ne’e mak sustenta ha’u nia moris no mós atu eduka ha’u nia oan sira ba eskola”.

Tanba ne’e mak ha’u nia mmoris hanesan agrikultór halo to’os halo natar mak atu bele moris no mós iha parte seluk mak ha’u haki’ak animál atu nune’e bele sustenta ekonomia ami nia uma laran.

            Nia klarifika liu tan liu husi hak’iak bibi mak bele fa’an atu hola labarik sira nia farda eskola nia no mós kadernu lapizeira. Bainhira bibi ne’ebé mak ha’u ba fa’an iha merkadu ka ema mai hola iha uma de’it haree ba bibi nia isin no folin tuir nia isin. Ema mai hola iha uma entaun nia folin mak $ 50.00 hatuun mai $ 45.00 se enkuantu ha’u mak lori ba merkadu entaun nia folin mak $ 60.00 hatuun mai $ 55.00 dollar Amerikanu.

           

Bibi ne’ebé mak ha’u fa’an no ema mai hola tuir nesesidade ne’ebé mak ami presiza no ema mai hola komforme ema nia nesesidade ne’ebé mak ema presiza, dala ruma mós iha lia ruma ne’ebé mak kona ami entaun ami sempre uza bibi hodi halo lia.

            Bibi ne’ebé mak ha’u haki’ak iha fatin ida ne’e hamutuk tolunulu (30) ne’e ha’u nian mesak de’it la iha ema ida nia mak ha’u haki’ak hamutuk, bibi hirak ne’e ha’u nia mesak duni. Bainhira atu fa’an haree ba  nia isin kuandu nia isisn di’ak mak fa’an hodi nune’e ema bele hola.

            Relasiona ho ida ne’e mak nia aumenta tan katak bibi ne’ebé ha’u haki’ak ne’e bainhira ema iha lia ruma mak presiza bibi entaun sira mai hola iha ami nia uma, no  ha’u la lori ba merkadu. Tanb husi ami nia knua ba merkadu kuaze orás rua (2) nia laran makl to’o iha merkadu.

            Dala ruma mós ha’u lori bibi ba fa’an iha merkadu no mós ba fa’an iha Baucau Vila, iha nesesidade ne’ebé mak ami presiza, aleinde ne’e mós ita,tanba ne’e mak bibi ne’ebé ha’u hak’iak atu ba fa’an haree ba aman ne’ebé mak isin di’ak mak kaer ida ne’e atu fa’an.